Voor sommige mensen ligt de levensweg kennelijk min of meer vast van bij hun geboorte. Neem nu Letizia Fuochi: als je de kleindochter bent van Tina Allori, dan is de kans redelijk groot, dat je zelf ook in de muziek terecht komt: je bent van kleins af omringd door muziek en instrumenten en er komt al eens volk over de vloer waar je een en ander kunt van leren. In het geval van Letizia -ze is uit Firenze afkomstig- begon dat allemaal al van toen ze nauwelijks negen was. Ze leerde gitaar spelen en zingen deed ze ook voordien al. Daar kwam in 1998 een ontmoeting met Fabrizio de André bovenop en ik denk dat er van toen af geen ontsnappen meer mogelijk was.

Letizia ging geschiedenis studeren, deed er literatuur en poëzie bovenop en kwam zo, beetje bij beetje in het muziektheater terecht. In Italië is dat een discipline, waar een artiest zich helemaal in kan uitleven en zo werd het podium sinds 1999 zowat de voornaamste habitat van de zangeres, die menig spektakel op haar actief heeft en ook in boekvorm verscheen. Tel daarbij op, dat Letizia ook een flinke dosis activisme in het bloed heeft zitten en je komt uit bij een stem. Een stem, die het opneemt voor de slachtoffers van genitale verminking en die de vrijheid als hoogste goed beschouwt.

In een land als Italië, waar de geschiedenis ons meermaals heeft aangetoond dat vrijheden nooit helemaal verworven zijn en eigenlijk constant bedreigd worden -Meloni is daar het zoveelste bewijs van-, is het belangrijk en tegelijk vanzelfsprekend dat er stemmen als deze opstaan en blijven spreken. Zo ging Letizia zich ook verdiepen in het leven en het werk van de grote Chavela Vargas, waar ze een avondvullend programma rond bijeen schreef, dat trouwens ook op plaat verscheen als “Fuegos Y Chavela”.
Onderweg was zij in contact gekomen met gitarist Francisco Cusumano, die tot op vandaag aan haar zijde te vinden is en die in de wereld van het Italiaanse muziektheater simpelweg een instituut is. Met al die troeven in handen, brengt Letizia nu een nieuwe plaat uit, waarvan de titel in onze taal “De Keuze” betekent. Kiezen is de ultieme vorm van vrijheid, zo schrijft de zangeres op de binnenhoes van de plaat, waar ze erop wijst dat dictatuur, fascisme, nationalisme en fanatisme de grootste bedreigingen van onze vrijheid zijn: we kunnen pas echt vrij zijn, zolang onze rechten beschreven en beschermd zijn.

Een heuse studie ging aan het maken van deze plaat vooraf en dat resulteert in elf liederen, geïnspireerd door en soms opgedragen aan mensen -meestal vrouwen- die als voorbeeld kunnen dienen om de altijddurende strijd voor het bewaren en bewaken van de vrijheid van vandaag te duiden. Schrijfster en journaliste Maria Teresa Regard was zo iemand uit partizanenkringen, getrouwd met de zoon van Piero Calamandrei, zelf notoir mensen- en kinderrechtenbeschermer. U merkt het: Letizia ging erg grondig tewerk en brengt hulde aan een aantal figuren uit de recente Italiaanse geschiedenis: Raffalele Ramat, literatuurprofessor, Dante di Nanni werd al eerder bezongen door Stormy Six, Luigi Tenco, die door de organisatoren van het San Remo festival het verbod opgelegd kreeg om “Bella Ciao” te citeren en als gevolg van die weigering zelfmoord pleegde in zijn hotelkamer is nog zo’n figuur, die best niet vergeten wordt.

Letizia diept ook het verhaal op van dichter Rafael Alberti, veertig jaar lang op de vlucht voor de dictatuur van Franco en ze leert mensen op opnieuw de fotografe Gerda Taro kennen, die wegliep van Hitler. Victor Jara is voor velen nog een bekende naam en hij was dan weer de antipode van Augusto Pinochet. Ook de de Moeders van de Plaza de Mayo worden niet vergeten, zodat je al met al een bijzonder veelzijdig overzicht krijgt van een aantal figuren die in hun leven echt “gekozen” hebben.
Letizia Fuochi krijgt de hulp van een aantal gekende muzikanten, waarvan ik enkel Riccardo Tesi en violist Paolo Lambardi apart vermeld, maar neemt u vooral van mij aan dat dit een heel, héél mooie plaat is rond een belangrijk thema dat bijzonder fraai gemaakt is en nergens belerend overkomt. In de dagen die wen vandaag beleven is dit verplichte kost, durf ik te denken.

(Dani Heyvaert)